موانع و عوامل ترویج فرهنگ شهادت

به گزارش نوید شاهد؛ پایان‌نامه‌ای باعنوان «بررسی عوامل و موانع ترویج فرهنگ شهادت» با پیشنهاد معاونت پژوهش و ارتباط فرهنگی بنیاد شهید انقلاب اسلامی در دی‌ماه سال 1383 انجام شده است.

سعید معدنی مجری طرح، دکتر محمد نقی مهدوی از سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران و بهزاد کشتی‌زاده از بنیاد شهید انقلاب اسلامی، ناظران طرح و دستگاه نظارت کننده و اجرایی این پژوهش هستند.

این پژوهش، درصدد یافتن پاسخی به این سوال است که «عوامل و موانع ترویج فرهنگ شهادت کدامند؟» جهت یافتن پاسخ، در این تحقیق از چند محور عمده کمک گرفته شد. نخست آنکه سعی شده «فرهنگ شهادت» با عنایت به تعریف فرهنگ در علوم اجتماعی تعریف و تبیین شود. دوم، نظریات چند تن از متفکران را که در رابطه با شهادت دیدگاه‌هایی دارند، معرفی شد. سوم، توضیح مختصری از شهادت در نزد ادیان یهود، مسیحیت و ایران باستان داده شد. چهارم، سعی شده با چند تن از افراد مطلع و مرتبط با پدیده ایثار و شهادت مصاحبه صورت گیرد. پنجم، چند پژوهش که پیرامون شهادت و موضوعات مرتبط با آن صورت گرفته معرفی و مورد بررسی قرار گرفت. ششم آنکه، برخی نهادهایی که درباره شهید و شهادت فعالیت دارند به اختصار معرفی شدند. هفتم، یک سنجش نگرش از دو نسل دانش‌آموز و رزمندگان دوران جنگ که به شکل اتفاقی نمونه‌گیری شده بودند، به عمل آمد و نظرات این دو نسل در حد توصیفی در تحقیق آمده است.

موانع ترویج فرهنگ شهادت کدامند؟

باعنایت به موارد یاد شده، این نتایج بدست آمده است. موانع ترویج فرهنگ شهادت عبارتند از: 1. تجمل‌گرایی و رفاه‌زدگی 2. عملکرد بَد بعضی از مسئولین و مدیران جامعه 3.عدم آگاهی کافی جوانان از حوادث و وقایع جنگ و انقلاب 4. عدم عنایت کافی به زیرساخت‌های فرهنگ جامعه ایران که از سه فرهنگ ایرانی، اسلامی و غربی تشکیل شده است 5. استفاده ابزاری از شهدا و ایثارگران از سوی برخی افراد و گروه‌ها 6. تبلیغ فرهنگ شهادت و ایثارگری از سوی کسانی که وجهه خوبی در جامعه ندارند.

عوامل ترویج فرهنگ شهادت کدامند؟

درباره عوامل ترویج فرهنگ شهادت نیز می‌توان گفت؛ طبیعی است که اگر هریک از موانع یاد شده برطرف شود، خود عاملی برای ترویج فرهنگ ایثار و شهادت است. باعنایت ویژه به این موضوع، برخی از عوامل ترویج فرهنگ شهادت به طورکلی عبارتند از: 1.استفاده بهینه از ابزارهای هنری اعم از فیلم، نمایشنامه، داستان، رمان، نقاشی و مانند آن. 2.مهمترین نهادهای ترویج دهنده فرهنگ ایثار و شهادت، خانواده مدرسه و سازمان صداوسیما می‌باشند که می‌بایست بر روی چگونگی استفاده درست از این نهادها، تحقیقات و پژوهش‌های اختصاصی و دقیقی صورت پذیرد. 3.تکریم و رسیدگی به جانبازان جنگ و خانواده ایثارگران؛ هر نوع کوتاهی در این مورد همه فعالیت‌های جاری در ترویج فرهنگ شهادت را خنثی می‌کند. 4. بهتر است به جای حرف، سخنرانی، کلام و گفتار از سوی آنهایی که مدعی ترویج ایثارگری و پیروی از شهیدان هستند، به اخلاق، رفتار و سیره ایشان عمل نمایند.

نهایت آنکه مفهوم «فرهنگ ایثار و شهادت» از فقر نظری و تئوریکی رنج می‌برد. از سوی دیگر این پدیده در شکل کلی خود کمتر قابل تحقیق آماری، میدانی و پیمایشی است. لذا پیشنهاد می‌شود پیرامون این موضوع اندیشه، تامل و کارهای نظری کافی صورت گیرد.

علاقمندان نیز می‌توانند در مرکز کتابخانه تخصصی ایثار و شهادت واقع در خیابان طالقانی، خیابان ملک الشعرای بهار، ساختمان معاونت فرهنگی بنیاد شهید، به این کتاب دسترسی داشته باشند.