چهارشنبه, ۲۳ فروردين ۱۳۹۶ ساعت ۱۵:۵۹
مقالات
تاريخ شفاهي يکي از روش هايي است که در نگارش تاريخ دفاع مقدس استفاده شده است. ثبت و ضبط حوادث دفاع مقدس مهم ترين راه حفظ خاطرات آن دوران است. مسلم است که اسناد و مدارک معتبر پايه و اساس هر نوع تاريخ نگاري است.
آسیب‌شناسی ثبت و ضبط فرهنگ ایثار و شهادت با تکیه بر خاطره‌نویسی

بي‌شک، حوادث و وقايع هر جنگي در اذهان عمومي آن جامعه و جوامع ديگر نگرش‌ها و بازخوردهاي زياد و عميقي مي‌آفريند که مردم آن جامعه ممکن است از شنيدن اين حوادث و وقايع بر خود ببالند، احساس سرافکندگي کنند يا در ذهن آنها تغيير نگرش ايجاد شود. خاطره‌ی تاريخي زمان جنگ نيز نبايد فراموش شود؛ بي‌گمان تعدادي از رزمندگان بي‌ادعا و شجاع ما از بيان خاطراتشان به دلایل شکسته‌نفسي، تعريف نکردن از خود و گاه عدم تمايل براي ظاهر شدن در جلوي دوربين خودداري مي‌کنند، اما بايد عرصه‌ای فراهم شود که فرماندهان و رزمندگان دوران دفاع مقدس با خيالي آسوده و فراغ خاطر بتوانند خاطرات و ناگفته‌هاي جنگ را بيان کنند تا حماسه‌ی هشت سال دفاع مقدس فراموش نشود. در بررسي آسيب‌شناسانه‌ی تاريخ جنگ تحميلي، اين پرسش مطرح است که: به چه ميزان وقايع مذکور تحريف خواهد شد يا بر اثر گذشت زمان از ذهن‌ها محو خواهد گشت؟ لازم است وقايع مهم دوران جنگ نيز به صورت مستند و مصور درآید و نگاشته شود و بعد از اينکه از حافظه‌ی افراد بر روي کاغذ آمد، تحليل شود تا از فراموشي يا تحريفات غرض‌ورزانه و مغرضانه خارج گردد. پس از پايان جنگ و به دست آمدن فرصت براي رزمندگان و جنگ‌ديده‌ها، بعضی خاطرات و دیده‌ها و شنیده‌هایشان را به داستان و رمان تبدیل کردند، اما از آنجا كه هيچ يك از آنها از آموزش‌هاي كلاسيك و تجربه‌ی نوشتن برخوردار نبودند، آثار داستاني سال‌هاي ابتدايي پس از جنگ شكل خاطره داشت. با ایجاد حوزه‌ی هنري و گرد آمدن علاقه‌مندان به نويسندگي در ژانر و موضوع جنگ و آموزش‌هاي ابتدايي، آثاري نو پديد آمد و اين روند تا امروز ادامه دارد. در سال‌هاي اخير بنيادها و ارگان‌هايي به عنوان متوليان ادبيات دفاع مقدس به عرصه آمدند و با تشكيل گروه‌هايي به ثبت و ضبط خاطرات رزمندگان اقدام کردند. تاکنون تعداد قابل توجهي کتاب درباره‌ی دفاع مقدس در قالب خاطره‌نويسي به چاپ رسيده است. با اين حال، ميزان جذب مخاطب اين آثار با حالت ايده‌آل فاصله‌ی درخور توجهي دارد. اين مقاله قصد دارد علل اين موضوع را با روشي توصيفي تحليلي با تکيه بر کتاب‌هاي خاطرات دوران دفاع مقدس، اعم از خاطرات خودنوشت و ديگرنوشت، بررسي کند. همچنين پژوهش حاضر بر آن است تا نشان دهد فرايند ثبت و ضبط خاطرات رزمندگان و تبديل آن به منابع مکتوب با چه مشکلات و تنگناهايي روبه‌روست.

کليدواژه‌ها: دفاع مقدس، خاطره‌نويسي، آسيب‌شناسي، ايثار و شهادت


پژوهشگر: مهدی خدامی

دریافت متن کامل مقاله آسیب‌شناسی ثبت و ضبط فرهنگ ایثار و شهادت با تکیه بر خاطره‌نویسی
گزارش خطا
برچسب ها
دفاع مقدس خاطره نویسی آسیب شناسی ایثار و شهادت مهدی خدامی
مطالب مرتبط

چالش‌های تاریخ شفاهی ایثار و شهادت ۲۴ / ۰۲ / ۱۳۹۶

تهدیدهای پیش روی تاریخ شفاهی ایثار و شهادت ۱۳ / ۰۲ / ۱۳۹۶

تاریخ شفاهی دفاع مقدس در عرصه‌ی ایثار و شهادت ۱۲ / ۰۲ / ۱۳۹۶

اهمیت توجه به رویکرد فکری و اجتماعی راویان در برخورد با فرهنگ ایثار و شهادت ۱۱ / ۰۲ / ۱۳۹۶

نقش عکس در بازنمایی اسطوره شهادت در نقاشی دیواری شهر تهران ۱۰ / ۰۲ / ۱۳۹۶

آسيب‌شناسي تاريخ شفاهي ايثار و شهادت در تدوين زندگي‌نامه‌ي شهداي پشتيباني و مهندسي جنگ جهاد ۰۹ / ۰۲ / ۱۳۹۶

میدان‌ها، موضوعات و ضرورت‌های تاریخ شفاهی ایثار و شهادت ۲۶ / ۰۱ / ۱۳۹۶

عوامل مؤثر بر ایجاد شکاف‌های اجتماعی در میان اقشار ایثار و غیرایثارگر پس از دوران دفاع مقدس ۲۲ / ۰۱ / ۱۳۹۶

بررسی عوامل مؤثر بر پویایی جبهه‌ی فرهنگی ـ هنری انقلاب اسلامی در دهه‌ی نخست انقلاب ۲۱ / ۰۱ / ۱۳۹۶

آوینی در ظلمت نهیلیسم نور موعود را می‌دید/ تکنولوژی از منظر آوینی ۲۲ / ۰۱ / ۱۳۹۶

نگاهی اجمالی به تاریخ‌نگاری ایثار و شهادت ۱۹ / ۰۱ / ۱۳۹۶

نظر شما
نام:
ایمیل:
* نظر:
استان ها
روایت مادری که پیش از خبر، شهادت فرزندش را حس کرد
مادر شهید «شیرعلی صالحی» می‌گوید: پسرم وقتی تصمیم گرفت به جبهه برود، رضایت من را نگرفت. بدون اطلاع من به تهران رفت و پس از یک سال به جبهه اعزام شد. شبی خواب دیدم که روی کوه نشسته‌ام و او به سمت دریا می‌رود....
خدا را در همه حال بر کار خود ناظر بدانید | موشن‌گرافی تولد شهید «محمدمهدی نجیبی»
شهید «محمدمهدی نجیبی» در گوشه‌ای از وصیت خود می‌نویسد: «خدا را در همه حال بر خود ناظر بدانید و مطمئن باشید که خداوند در هیچ حالی از شما غافل نیست...» موشن گرافی تولد این شهید بزرگوار را در نویدشاهد ببینید.
او را نذر امام رضا (ع) کردند
شهید «محمدرضا منشی‌زاده» دوازدهم اردیبهشت ۱۳۴۱ در روستای عبدالله‌آباد دامغان به دنیا آمد. یک روحانی سید، نامش را محمدرضا گذاشت. او را نذر امام رضا(ع) کردند. وی بیست و نهم آبان ۱۳۶۲ در عملیات والفجر چهار...
نگاهش آسمان را می‌کاوید و از خدا شهادت می‌خواست
مادر شهید «عباسعلی کوچکی» نقل می‌کند: «آن روز که شهید شعبان ایثاری، چون خورشیدی بر روی دست‌های مردم آرام گرفته بود و به سمت شهیدآباد روستا می‌رفت، می‌گفت: خوش به‌حال شعبان! این ملت را آباد کرد! نگاهش آسمان...
زنده بودم اما من را به سردخانه بیمارستان بردند
«پرستار با دیدن من گفت: این مجروح از بین رفتنی است، دیگر به عمل کردنش نمی‌ارزد، چرا عملش کنیم. از نظر آنها، من تمام کرده بودم لذا مرا به سردخانه بیمارستان انتقال می‌دهند. ۴۵ دقیقه تا یک ساعت در سردخانه...
«می‌گویند صدام برای سرش جایزه گذاشته بود»
«در یکی از این ماموریت‌ها توسط دموکرات‌های عراقی اسیر شد و درون یک سوراخ کوچک و تاریک قرارش دادند و آذوقه محدود نیز به او می دادند. بعد از دو ماه توسط نیروهای خودی در ازای مقداری پول معاوضه شد این معاوضه...
از جانشینی فرماندهی عملیات نیروی هوایی تا شهادت در آب‌های خلیج فارس
رژیم بعثی عراق که به ایران حمله کرد، شهید «محمدهاشم آل آقا» همانند سایر همرزمانش به پرواز می‌آید تا با دشمن بعثی مقابله کند. رشادت‌ها و حماسه آفرینی‌های او به حدی بود که در سال ۱۳۶۲ به عنوان جانشین فرماندهی...
«حسین» به چیزی که می‌خواست رسید
هم‌رزم شهید «حسین سماوی» نقل می‌کند: «گفتم: حسین آقا! چرا ناراحتی؟ با دلخوری گفت: خواب دیدم. به دلم برات شده توی این عملیات شهید می‌شم. می‌خوام از نفر‌ات اوّلی باشم که به این توفیق می‌رسم. خمپاره‌ای آمد...
عکس
تازه های نشر
«مرداد خونین» از راه رسید
تازه ترین اثر نشر شاهد با عنوان «مرداد خونین» با تدوین مشترک مهرداد رضایی فر و سوسن محمدی باغنی روانه بازار کتاب شد.
«دلاور بی ترمز» خاطرات ناب رزمنده و جانباز دوران دفاع مقدس رمضان جرجانی
کتاب «دلاور بی ترمز» روایت خاطراتی از رزمنده و جانباز سرافراز دوران دفاع مقدس رمضان جرجانی و تمامی همرزمان دلیر شمالی‌اش می‌باشد که در قالب روایت داستانی به قلم رحیمه جمال از سوی نشر شاهد با حمایت بنیاد شهید و امور ایثارگران استان گلستان به چاپ رسید.
«سکوت خنده ها» کتاب شد
کتاب «سکوت خنده ها» روایت خاطراتی از همسر یک آزاده دفاع مقدس به قلم مریم ماهی از سوی نشر شاهد به چاپ رسید.
اخبار برگزیده

رزرو بازدید گروهی و سالن همایش موزه شهدا

100خاطره از شهید مهدی زین‌الدین

10 خاطره موشکی از شهید طهرانی مقدم

گلزار شهداي تهران

کلیپ/ سلام بر رقیه های معاصر فرزندان شهدای مدافع حرم

اسامی کامل و نشانی «حسینیه های شهید» شهرستان های تهران

آخرین اخبار

آلبوم تصاویر بسیجی شهید «ولی‌رضا نوری» منتشر شد

یادواره شهدای بخش جعفرآباد شهرستان بیله‌سوار

بازدید دانش‌آموزان دبستان شهید محمد مهرآور اردبیل از موزه شهدا

برگزاری یادواره شهدای روستای عصرآباد

لزوم بهره‌مندی از نگاه نو در ترویج فرهنگ ایثار و شهادت

برگزاری یادواره خانگی شهدا در مشگین شهر

کلیپ|مرحله استانی سی و ششمین دوره مسابقات قرآنی ویژه خانواده‌ شاهد و ایثارگر شهرستان‌های استان تهران

ادامه دهنده و پیرو راه انبیاء و ائمه(ع) باشید

پرطرفدارها

آلبوم تصاویر بسیجی شهید «ولی‌رضا نوری» منتشر شد

بازدید دانش‌آموزان دبستان شهید محمد مهرآور اردبیل از موزه شهدا

ثلث تمام دارایی‌هایم را در راه واجبات به مصرف برسانید

صبح جمعه شهدایی در موزه شهدای اردبیل

پوستر/ مثل مدرس

بازدید بیش از سه هزار معلم و دانش آموز از موزه شهدای اردبیل

سالروز شهادت اولین شهید دانش آموز اردبیل

«شمس از اردبیل کرد طلوع» رونمایی شد