دکترین شهادت‌طلبی در کلام حضرت امام(ره)

*سید محمدعلی شهیدی، نماینده ولی‌فقیه، معاون رییس‌جمهور و رییس بنیاد شهید و امور ایثارگران
دکترین شهادت‌طلبی در کلام حضرت امام(ره)
 
به مناسبت سالگرد رحلت امام خمینی(قدس سره)با تکیه‌بر مستندات موجود در صحیفه نور به تحلیل و بررسی استراتژی دفاعی _ جهادی امام، با تکیه‌بر روحیه ایثار و شهادت‌طلبی می‌پردازیم.
درتاریخ و فرهنگ شیعی واژه هایی چون رهبری، ولایت، شهید و شهادت کاملا درهم تنیده شده است از احادیث نبوی و سیره اهل بیت گرفته تا در صفحات متون فقه شیعه، روحیه شهادت و شهادت طلبی موج می زند، و همگان بر این باورند که روح حماسی همراه با تعقل،  همیشه از ویژگی های بارز مکتب شیعه بوده است .
نمود و بروز این روحیه و تفکر را در تاریخ معاصر شیعه به خوبی می توان مشاهده کرد. در حقیقت همین دکترین ایثار و شهادت در کنار حق طلبی و دفاع از مظلوم بود که باعث تشکیل قدرت مند ترین حکومت شیعی در هزاره گذشته شد.
مولفه قدرتی که بعد از انقلاب اسلامی 57 و در دوران 8 سال دفاع مقدس به خوبی به عرصه ظهور رسید.
نقش مرجعیت و رهبری امام خمینی (قدس سره)  در دمیدن این روحیه ایثار و شهادت در بین مردم به طور عام  و به شکل  ویژه در میان جوانان  غیر قابل انکار است. قدرت نرمی که در دست هیچ سیاستمدار و حکمرانی در دنیای معاصر وجود ندارد .
این دکترین و استراتژی آنچنان ادیبانه، عارفانه و مدبرانه در کلام امام به بدنه جامعه تزریق شد که جریان مومن انقلاب به عنوان مخاطب اصلی به خوبی آن را دریافت کرد.
روح حماسه، بیان ادبی، نثر شیوا و کلام ساده امام درباره شهادت و ایثار، در جای جای سخنرانی ها و دست نوشته های ایشان به چشم می خورد .
وقتی که امام می فرموند: «آنان گمان نکردند که از هر موی شهیدان از ما و از هر قطره خونی که به زمین می ریزد، انسان های مصصم و مبارزی به وجود می آید »(1) هیچ استراتژیستی درک نمی کرد که همین کلام ساده می تواند سوق دهنده رزمندگان  به سوی جبهه های نبرد باشد، بدون اینکه تبلیغات و جریان رسانه ای با هزینه های گزاف آن را پوشش دهد.
در جایی امام پیام می دهد: «در قاموس شهادت، وحشت نیست .»(2) موج نسل شهادت طلب بپا می خیزد، موجی که دامنه آن این روزها به سر حدات سوریه ، لبنان، عراق، یمن و حتی غزه رسیده است.
در تبیین دکترین جهادی، دفاعی امام خمینی(ره)  به وضوح می توان ردپای پیوند دفاع مقدس را با جبهه های نبرد حق علیه باطل در صدر اسلام  را مشاهده کرد.«  خط سرخ شهادت خط آل محمد (ص) و علی(ع) است و این افتخار از خاندان نبوت و ولایت به ذریه طیبه آن بزرگواران و به پیروان خط آنان به ارث رسیده است . درود خداوند و سلام امت اسلامی بر این خط سرخ شهادت و رحمت بی پایان حق تعالی بر شهیدان این خط در طول تاریخ.»(3)
امام به خوبی خط سیر شهادت را از لحاظ فقه شیعی ترسیم کرده و در رزمندگان و جریان مومن انقلاب انگیزش ایجاد می کند، امری که در بین استراتژیست ها به عملیات روانی و استفاده از مولفه های آن شهرت دارد و همیشه در یک سخنرانی ساده توسط امام اجرایی شد.
کلمات امام در عین سادگی، زیبا و تکان دهنده است و همین موضوع است که سلاح نداشته رزمندگان را در تحریم های شدید بین المللی قدرت می بخشد. در تئوری نظامی امام، میدان دفاع از کشور منحصر به معادلات مادی و ادوات و تسلیحات و فنون رزم های کلاسیک نیست، بلکه ایشان قدرت الهی، ایمان و معنویت در کنار تعقل را شرط پیروزی می دانند و در جامعه جهادی ایران آن را نهادینه می کنند.
امام در سخنان خود  این نیرو محرکه جامعه شیعی را چنین توصیف می کنند:
«این جوانان بسیار عزیز در سطح کشورند که ناگهان با یک جهش برق آسای معنوی و روحی با دست رحمت حق تعالی از منجلابی که برای آنان با دست پلید استکبار جهانی که از آستین امثال رضا خان و محمدرضا خان و دیگر سر سپردگان غرب یا شرق تهیه دیده بودند نجات یافته و یک شبه ره صد ساله  را پیمودند و آنچه عارفان و شاعران عارف پیشه در سالیان دراز آرزوی آن را می کردند اینان ناگهان به دست آوردند و عشق به لقاا... را از حد شعار به عمل رسانده و آرزوی شهادت را با کردارهای دفاع از اسلام به ثبت رساندند و این تحول عظیم معنوی با این سرعت بی سابقه را جز به عنایت پروردگار مهربان و عاشق پرور نتوان توجیه کرد.»(4)
امام با یک  جریان سازی قوی بر پایه اصول و ارزش های انسانی، باب دفاع از مظلوم را در هر نقطه از جهان باز می کند و با تکیه بر ذات هنر دوستانه فطرت های پاک شهادت را فراتر از یک هنر معرفی می کنند.
در دکترین دفاعی، جهادی امام، فرمانده و ولی جامعه اسلامی خود در صف اول جهاد حضور دارد و آرزوی شهادت در راه خدا و کسب رضای الهی بزرگترین آرمان وی محسوب می شود. ایشان در جایی می فرمایند:
«من خون و جان ناقابل خویش را برای ادای واجب حق و فریضه دفاع از مسلمانان آماده نموده ام و در انتظار فوز عظیم شهادتم . » (5)
امام معتقد است، عامل تضمین آینده کشور در هر زمینه ای، نه مذاکره و سازش بلکه حفظ روحیه شهادت طلبی است.
«ما امروز به انتظار شهادت نشسته ایم تا فردا فرزندانمان در مقابل کفر جهانی با سرافرازی بایستند.» (6)
امام روح ا... در یک کلام بهترین مولفه دفاعی در  جنگ نرم و ناتوی فرهنگی را شهادت معرفی می کنند و بر این موضوع تاکید می کنند که؛
«فرهنگ شرق و غرب بی شهادت، میسر شکستن نیست .»(7)
کنکاشی کوچک در صحیفه نور به خوبی نقشه راه کشور را با تکیه بر روحیه ایثار و شهادت در عرصه فرهنگ، اقتدار، سیاست و اقتصاد ترسیم می کند.
منابع :
۱ ـ صحیفه نور ج ۶ ص ۱۰۹
۲ ـ صحیفه نور ج ۱۵ ص ۵۲
۳ ـ صحیفه نور ج ۱۵ ص ۱۵۴
۴ ـ صحیفه نور ج ۱۷ ص ۱۸۹
5 ـ صحیفه نور ج ۲۰ ص ۱۱۳
6 ـ صحیفه نور ج ۱۴ ص۲۶۶
7 ـ صحیفه نور ج ۲۰ ص ۲۴۱